Donald Trump heeft zijn politieke comeback voltooid. Op 20 januari, de dag van de inauguratie gaat Trump van start met een tweede ambtstermijn als president van de Verenigde Staten.

Trump heeft beloofd in de eerste uren na zijn terugkeer in het Witte Huis gelijk vol gas te geven. Van het verlenen van gratie aan mogelijk duizenden mensen tot een harde opstelling rond immigratie.

Afgelopen week kwam Trump met een plan om een ‘externe belastingdienst‘ op te richten om geld van andere landen te innen. Fox News meldt dat hij op de eerste dag dat hij weer aan de macht is 200 presidentiële besluiten gaat ondertekenen.

Hoewel er in campagnes vaak allerlei zaken worden beloofd op “dag één”, gebeurt er op dag van de inauguratie van een nieuwe president meestal weinig. Het schema van nieuwe presidenten zit overvol: van een traditionele kerkdienst in St. John’s Church vlakbij het Witte Huis tot allerlei feesten tot laat in de avond.

Tussendoor wordt er nog thee gedronken met de vertrekkende president en first lady, is er een lunch met Congresleiders en een parade.

In 2017 tekende Trump op zijn eerste dag maar één wet en één decreet. Zijn belangrijkste acties, zoals een inreisverbod voor een aantal moslimlanden, kwamen pas een paar dagen later.

Dit keer vindt Trump dat hij geen tijd te verliezen heeft. Bekijk het overzicht van 10 grote veranderingen die de president in gang wil zetten:

Handel

Importtarieven van 25% op alle Mexicaanse en Canadese goederen: Eind vorig jaar kondigde Trump aan forse heffingen op te leggen aan de directe buurlanden van de Verenigde Staten, vanwege de illegale immigratie.

  • Context: Presidenten kunnen dankzij het Congres importtarieven invoeren zonder wetgevingsproces. In zijn eerste termijn gebruikte Trump een wet waarmee hij een beroep kon doen op een nationale noodsituatie. President Joe Biden heeft de verantwoordelijkheden zelfs nog verder uitgebreid.

Een importtarief van 60% op alle Chinese goederen: Tijdens de verkiezingscampagne had Trump het herhaaldelijk over heffingen van wel 60 procent op alle Chinese goederen. Hij overweegt ook andere verreikende tarieven.

  • Context: Trump klaagt al lang dat het Amerikaanse handelstekort met China te hoog is. De instroom van de dodelijke zombiedrug fentanyl uit China heeft die spanningen alleen maar vergroot.

Het oprichten van een externe belastingdienst: In de laatste dagen voor zijn terugkeer in het Witte Huis beloofde Trump een "externe belastingdienst" op te richten om importheffingen en andere betalingen uit het buitenland te innen.

  • Context: Het is onduidelijk hoe deze dienst er precies uit moet komen te zien. De douanedienst Customs and Border Protection is momenteel verantwoordelijk voor het innen van importheffingen. Alleen het Congres kan een nieuw agentschap oprichten. Maar het plan laat hoe dan ook zien dat Trump en zijn adviseurs terug willen naar de handelspolitiek van president William McKinley aan het eind van de 19e eeuw.

Harde aanpak van illegale immigratie

Het begin van massadeportaties: Immigratie was een van de belangrijkste punten in de verkiezingscampagne van Trump. Hij heeft meerdere keren gezegd vanaf dag één te beginnen met "de grootste deportatie-operatie" in de geschiedenis van het land.

  • Context: Trump heeft gezegd dat het zijn doel is iedereen die illegaal in de VS verblijft, te willen uitzetten. In december 2024 zei hij tegen NBC News dat het een enorme logistiek vergt, maar dat "er geen andere keuze is." Trump gat aan dat de eerste uitzettingen gericht zullen zijn op wetsovertreders, een beleid dat al lang wordt gehanteerd door de US Immigration and Enforcement. Trump heeft ook gezegd dat hij een nationale noodsituatie wil uitroepen en het leger wil inschakelen om te helpen met het uitvoeren van de massadeportaties.

Einde aan automatisch staatsburgerschap bij geboorte in de VS: Trump heeft beloofd een einde te maken aan het automatische staatsburgerschap voor in de VS geboren kinderen, een recht dat is vastgelegd in het 14e amendement van de Amerikaanse grondwet.

  • Context: Geen enkele president heeft de macht om eenzijdig tegen de grondwet in te gaan. Maar Trump en zijn medestanders zeggen dat het amendement niet zo moet worden geïnterpreteerd, dat het ook geldt voor kinderen van mensen die illegaal in de VS wonen. Meerdere belangengroeperingen hebben al aangekondigd daar rechtszaken over aan te gaan spannen. Dat betekent waarschijnlijk een langdurig juridisch gevecht dat uiteindelijk in het Hooggerechtshof kan gaan eindigen.

Energie en milieu

Nieuwe boringen naar olie en gas: Trump heeft met als slogan "drill, baby, drill" beloofd direct na zijn aantreden te beginnen met extra boren naar olie en gas.

  • Context: Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft onder Trump de bevoegdheid nieuwe contracten uit te geven voor boren en fracking op federale grond, maar een door de regering van Biden op het laatste moment ingesteld verbod maakt dat wel gecompliceerder. Een nog groter probleem voor het Witte Huis is dat het wel versneld allerlei leasecontracten kan afgeven, maar dat het uiteindelijk aan energiebedrijven is of ze de productie daadwerkelijk op gaan voeren. Ook wil Trump gestaakte projecten zoals de Keystone XL-pijpleiding weer nieuw leven inblazen.

Het hervormen van de overheid

Ontslagbescherming voor ambtenaren schrappen: Trump heeft gezegd het beleid uit zijn eerste termijn opnieuw te gaan invoeren, zodat het makkelijker moet worden om tienduizenden federale ambtenaren te ontslaan.

  • Context: Biden heeft het juridisch omstreden decreet Schedule F van Trump ingetrokken voordat het volledig was ingevoerd. Russ Vought, de door Trump voorgedragen nieuwe baas van het Office of Management and Budget, zei vorige week tegen het Congres dat het herinvoeren van het beleid echt iets is voor dag één. Vakbonden spanden rechtszaken aan tegen het decreet van Trump uit 2020 en hebben gezegd dat opnieuw te gaan doen.

Het oprichten van een 'ministerie' van Overheidsefficiëntie: Elon Musk is al begonnen met mensen aan te nemen voor een instantie die die gaat adviseren over manieren om de overheidsuitgaven terug te dringen.

  • Context: Het is nog afwachten hoe Trump 'DOGE' gaat inrichten. Alleen het Congres kan een nieuw agentschap oprichten. Musk and Vivek Ramaswamy, de andere directeur van DOGe, hebben zelf gezegd dat ze buiten de overheid blijven. Er is een wet die toeziet op externe adviescommissies, die volgens jurdische experts ook van toepassing is op DOGE.

Federale agentschappen naar buiten Washington verplaatsen: Trump heeft gezegd dat zijn regering naar de rechter stapt om federale medewerkers te dwingen terug te keren naar kantoor. Hij wil 100.000 banen verplaatsen naar buiten de Amerikaanse hoofdstad.

  • Context: Tijdens zijn eerste termijn stuitte Trump op veel drempels om een veel kleiner aantal overheidsmedewerkers over te plaatsen. Sommige werknemers namen gewoon ontslag of gingen bij een ander agentschap werken om overplaatsing te voorkomen — en iets dergelijks kan nu opnieuw gaan gebeuren.

Criminaliteit en justitie

Gratie voor bestormers van het Capitool: Trump heeft meerdere keren gezegd dar hij gratie gaat verlenen voor aanhangers die zijn veroordeeld vanwege de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021.

  • Context: Trump heeft tegenstrijdige signalen gegeven over de veroordelingen waar hij gratie voor wil verlenen. Zijn vicepresident JD Vance zei onlangs tegen NBC News dat mensen die geweld hebben gebruikt op 6 januari "natuurlijk geen gratie moeten krijgen". Er zijn volgen nieuwssite Politico ongeveer 900 mensen veroordeeld voor betrokkenheid bij de rellen. Ongeveer 500 zaken die verband houden met 6 januari zijn nog onder de rechter.

LEES OOK: 4 op de 10 Nederlandse ondernemers die internationaal opereren, rekenen op negatief effect van Trump